SES BOZUKLUKLARI

Ses

Normal ses kişinin ses kalitesinin, perdesinin ve şiddetinin benzer yaş, cinsiyet, kültürel geçmiş ve coğrafik yerleşimdeki bireylere göre benzer ve iletişimine uygun sestir.

Ses bozukluğu: Kişinin ses kalitesinin, perdesinin ve şiddetinin benzer yaş, cinsiyet, kültürel geçmiş ve coğrafik yerleşimdeki bireylere göre farklılaşmaya başladığı durumlarda ses bozukluğu ortaya çıkar. Yapısal, fonksiyonel ya da her iki sebeple birden konuşucunun gırtlak mekanizmasının ses talebini karşılayamaması ses bozukluğunu akla getirmelidir. 

Yanlış konuşma alışkanlıkları (yüksek sesle konuşmak, bağırmak, sık sık boğaz temizlemek vb.), tıbbi sebepler (gırtlağın alınması, tiroid ameliyati, entübasyon, kalp ameliyatı vb.), kronik hastalıklar (solunum problemleri, hormonal sorunlar, mide sorunları, alerji vb.), alışkanlıklar (alkol, sigara tüketimi) ya da nörolojik bozukluklar ses bozukluklarının en önemli nedenleridir.

Ses Bozukluklarında Değerlendirme, Tanı ve Terapi

Ses bozukluğu yaşandığında öncelikle KBB muayenesi gerekmektedir. KBB hekimi, tanıda yardımcı olacaktır ve tıbbi tedavi gerektiğinde uygulayacaktır ya da ses terapisi gerektiğinde sizi bir dil ve konuşma terapistine yönlendirecektir; çünkü bazı ses hastalıklarının önlenmesi, düzelmesi ve yeniden oluşmaması için ses terapi tekniklerini dil ve konuşma terapistleri uygulamaktadır.

Ses terapisi, hastalara ses sistemlerini kullanarak mümkün olan en iyi sesi nasıl üreteceklerini, zarardan ya da hastalıktan nasıl geri döneceklerini ve nasıl korunacaklarını öğretmeyi amaçlayan ve ses üretim fizyolojisinin dengesini teşvik eden, nefes koordinasyonuna yardım eden, ses üretimi ve ses tellerinin sağlığı için gerekli uygun perde, yükseklik ve ses kalitesini sağlamaya yönelik egzersizleri içeren bir programdır. Sese zarar verecek çevresel etkilerin ve davranışların azaltılması ya da yok edilmesi ile birlikte sesin sağlıklı kalması için gerekli kullanım ve bakımın sağlanması için rehabilitasyon programının bir parçası olarak koruyucu bir yaklaşımdır. Hastalığa ve semptomlarına göre uygulanan terapi teknikleri değişmektedir.

Ses Hijyeni

Günde en az 2 litre ( 8 bardak) su içiniz.

Hımlama, boğaz temizleme gibi alışkanlıkları azaltmalıyız.

Her gün düzenli uyku da ses tellerinin sağlığı için çok önemlidir.

Bazı ilaçlar ses tellerinde kurumaya yol açar. Örneğin idrar söktürücü ilaçlar. Bu gibi ilaçları doktor kontrolünde kullanmaya özen gösterin.

Doğru nefes çok önemlidir. Ses tellerini yormadan konuşmak istiyorsak diyafram nefesi kullanmamız gerekir. Bunun için de doğru postürde bulunmak çok önemlidir.

Aşırı şiddette ya da bağırarak konuşmak ses tellerine hasar verir. Aynı zamanda fısıldayarak konuşmak da aynı ölçüde zarar verecektir. Fısıldayarak konuştuğumuzda ses tellerinin arka kısmı açık kalır ve ses telleri tam kapanamaz. Bu yüzden orta şiddet ve perdede konuşmalıyız.

Çay, kahve gibi kafein ya da tein içeren içeceklerden uzak durunuz. Kola, fanta ve sprite gibi gazlı içecekler de ses tellerini tahriş edecektir.

Boğaz ağrısı durumunda pastil, naneli şekerden uzak durunuz.

Bitki çayları sanıldığı gibi ses tellerinizi yumuşatmaz aksine daha da kurumasına yol açar ve ses tellerinizde bir patolojiye sebep olur. Özellikle yeşil çay ses tellerindeki suyun 3 katını dışarı atarak kurumaya yol açar.

Çok baharatlı, acı besinler tercih edilmemelidir.

Sesimizin sağlığı için gürültülü, dumanlı ortamlardan uzak durmalıyız.

Eğer kullanıyorsanız alkol ve sigara olabildiğince azaltılmalı.

Eğer sesinizi gün içerisinde yoğun bir şekilde kullanıyorsanız her 1 saatte 5 dk sesinizi dinlendirin.

Su içerken suyun hepsini bir anda değil 1-2 dakikada bir yudum şeklinde tüketin. Aksi halde hızla içtiğiniz su, ses tellerini sulayamadan sindirim sistemine geçmiş olur.

Gece yatmadan 3 saat önce yiyecek ve su dışında herhangi bir içecek tüketmeyin. Özellikle reflünüz varsa bu maddeye daha çok dikkat etmelisiniz.

Akşam; domates, meyve, yoğurt, ayran, süt ve süt ürünleri, yeşil çay gibi yoğun asit içeren besinlerden uzak durun. Bunlar gece yattığınızda yukarı hareket ederek ses tellerinizi tahriş edecektir.

Yemeklerden sonra hemen yatar pozisyona geçmeyin. Bu durumda yediğiniz yiyeceklerin asitleri ses tellerine giderek bir hasara yol açabilir. Yemekten sonra dik pozisyonda oturmaya gayret edin.